هارد فورک یکی از مهم ترین اصطلاحات ارز دیجیتال محسوب می شود که به معنای ایجاد یک زنجیره جداگانه از بلاکچین اصلی است. در این فرآیند تغییرات عمده ای در نرم افزار اصلی بلاکچین رخ می دهد و معمولا در راستای بهبود، افزودن قابلیت های جدید، ارتقای امنیت و … است. در این مطلب به […]
هارد فورک یکی از مهم ترین اصطلاحات ارز دیجیتال محسوب می شود که به معنای ایجاد یک زنجیره جداگانه از بلاکچین اصلی است. در این فرآیند تغییرات عمده ای در نرم افزار اصلی بلاکچین رخ می دهد و معمولا در راستای بهبود، افزودن قابلیت های جدید، ارتقای امنیت و … است. در این مطلب به طور مفصل راجع به هاردفورک و تفاوت آن با سافت فورک خواهیم پرداخت و به بررسی مزایا و معایب آن می پردازیم.
هاردفورک چیست؟
هاردفورک و سافت فورک دو عبارتی هستند که بارها آن ها را شنیده ایم و در اغلب مواقع نیز با پیامدهای آن ها سروکار داشته باشیم.
اما باید بپذیریم که همه ما نمی دانیم این دو واژه دقیقا چه معنایی دارند؟
هاردفورک یا hard fork یعنی ایجاد یک زنجیره مجزا از بلاکچین اصلی و ایجاد تغییرات عمده در نرم افزار آن!
این تغییر نوعی واگرایی است که به دلیل مختلفی از جمله ارتقای امنیت، افزودن قابلیت های جدید،
رفع مشکلات موجود و … انجام می شود. به عبارتی دیگر می توان گفت که هارد فورک تغییر در کدهای ساختاری و زیربنایی بلاکچین است
که منجر به واگرایی دائم از شبکه اولیه می شود. اما سافت ورک نوعی انشعاب و واگرایی موقت محسوب می شود که در ادامه به تعریف آن خواهیم پرداخت.
بعد از رخ دادن هارد فورک، شبکه ای که نسخه قبلی بر روی آن اجرا شده قادر به تایید تراکنش های جدید نیست و بلوک های ایجاد شده هیچگونه سازگاری یا نسخه اولیه ندارند. با روی دادن این فرآیند شاهد ایجاد یک ارز دیجیتال جدید هستیم.
حتما تا کنون نام بیت کوین کش، بیت کوین گلد و … را به عنوان هاردفورک بیت کوین شنیده اید.
ایجاد این رمزارزها به دلیل هاردفورکی بود که در شبکه بیت کوین رخ داد و مهم ترین هدف از انجام آن، رفع ایرادات و کاستی های این شبکه بود. همچنین اتریوم کلاسیک، استانبول، برلین و … نیز به عنوان هارد فورک اتریوم شناخته می شوند. تمام هاردفورکها و سافت فورک های بیت کوین و اتریوم از طریق صرافی رمز ارز قابل خرید و فروش هستند. علاوه بر هاردفورکها می توان به خرید استیبل کوین ها از جمله خرید تتر از این طریق اشاره کرد.
سافت فورک چیست؟
نوع دیگری از فورک به نام سافت فورک وجود دارد و همان طور که اشاره کردیم بر خلاف هارد فورک، یک انشعاب موقت از شبکه اصلی محسوب می شود. در این شرایط بلوک های جدید، همچنان با نسخه اولیه سازگار هستند و شبکه قادر به تایید تراکنش های جدید می باشد. در واقع ما در سافت فورک شاهد پیش سازگاری شبکه جدید با شبکه اولیه هستیم و این فرآیند برای تغییرات و بروزرسانی های جزئی در پروتکل انجام می شود.
در هارد فورک شاهد بودیم که با ایجاد انشعاب دائمی از شبکه اصلی، یک ارز دیجیتال جدید خلق می شد. اما در سافت فورک خبری از رمز ارز جدید نیست. یکی از مشهورترین سافت فورک های بیت کوین، سگویت نام دارد که در سال 2017 به منظور افزایش سایز بلوک ها در این شبکه معرفی شد.
تفاوت هارد فورک و سافت ورک
مهم ترین تفاوتی که میان این دو فرآیند وجود دارد در میزان سازگاری آن ها با نسخه اولیه شبکه است. تفاوت دیگری که حائز اهمیت می باشد مربوط به سطح توافق مورد نیاز برای انجام فورک است. به این معنا که برای ایجاد هارد فورک، باید بخش قابل توجهی از جامعه بر سر این موضوع به اجماع برسند. در غیر این صورت هاردفورک به درستی اجرا نمی شود. اما در انجام فرآیند سافت ورک به اجماع کمتری نیاز است و مهم ترین دلیل آن هم سازگاری نسخه های جدید با شبکه اولیه می باشد.
همچنین باید گفت که هاردفورک به علت ایجاد یک انشعاب مجزا و ماهیت جدید، باعث ایجاد دو دستگی میان اعضای جامعه می شود. قطعا این احتمال وجود دارد که برخی از کاربران به علت مخالفت با تغییرات جدید، همچنان از نسخه قبلی شبکه استفاده کنند. در حالی که این موضوع در سافت ورک چالش کمتری دارد و شکافی که میان اعضا روی می دهد به شدت کمتر است.
معروف ترین هاردفورک ها کدامند؟
بیت کوین کش(BCH): بیت کوین کش در سال 2017 به عنوان hard fork بیت کوین و یک رمز ارز جدید معرفی شد.
هدف اصلی از انجام این هارد فورک افزایش اندازه بلوک از 1 به 8 مگابایت بود که منجر به بهبود مقیاس پذیری شبکه بیت کوین شد.
این رمز ارز از پروتکل ها و قوانین خاص خود بهره می برد. بیت کوین گلد(BTG): یکی دیگر از هاردفورک های بیت کوین، بیت کوین گلد نام دارد که در سال 2017 معرفی شد و هدف اصلی آن فعال کردن قابلیت استخراج بیت کوین بر روی سخت افزارهایی همچون کارت گرافیک بود.
این موضوع منجر به تغییر الگوریتم اثبات کار در شبکه بیت کوین و ایجاد مقاومت در برابر دستگاه های ماینر یا ASIC بود. اتریوم کلاسیک(ETC): در شبکه اتریوم همانند بیت کوین، hard fork و سافت فورک های متعددی رخ داده که یکی از مشهورترین آن ها اتریوم کلاسیک است. این هاردفورک در سال 2016 در شبکه اتریوم به منظور معکوس کردن اثرات یک هک پیاده سازی شد.
در این هک میلیون ها دلار اتریوم به سرقت رفته بود اما همچنان عده ای از کاربران مخالف اجرای این فرآیند و برگرداندن مبالغ به سرقت رفته بودند و همچنان تلاش می کردند تا از نسخه قدیمی شبکه اتریوم استفاده کنند.
قوانین و پروتکل هایی که در اتریوم کلاسیک وجود دارد شباهت زیادی به نسخه اصلی این شبکه دارد. بیزانس: مهم ترین هدف از هاردفورک اتریوم یعنی بیزانس، بهبود امنیت شبکه، مقایس پذیری و حریم خصوصی کاربران بود.
این فورک چند تغییر جدید از جمله به تاخیر انداختن بمب سختی، مهاجرت شبکه به مکانیسم اثبات سهام و … بود.
تاثیر هاردفورک بر قیمت ارز دیجیتال
تاثیر این فرآیند بر قیمت ارز دیجیتال به عوامل متعددی بستگی دارد. به طور مثال برخی از هاردفورک ها می توانند تاثیر شدیدی بر قیمت رمز ارز داشته باشند. همان طور که یکی از فورک های اتریوم توانست قیمت آن را بیش از 10% افزایش دهد. اما در بسیاری از مواقع، فورک ها نمی توانند موج جدیدی ایجاد کنند. چون صرفا کد شبکه اصلی را کپی می کنند و تاثیر چشمگیری بر قیمت ارز دیجیتال نمی گذارند.
عامل دیگری که می تواند به تاثیر hard fork و قیمت رمز ارز اشاره داشته باشد، انتخاب کاربران است. برخی از کاربران شبکه قدیمی را امن تر می دانند و به دلیل سرمایه گذاری انجام شده روی آن، تمایلی به استفاده از هاردفورک جدید ندارند. همچنین جو بازار و شایعاتی که راجع به رمز ارز جدید ایجاد می شود نیز می تواند قیمت ارز دیجیتال را تحت تاثیر قرار دهد.
مزایا و معایب هاردفورک
مزایا:
بهبود عملکرد: قبلا اشاره کردیم که هاردفورکها به منظور افزایش ایمنی،
افزودن قابلیت های جدید و … انجام می شود و می توان به این نتیجه رسید که یکی از مهم ترین مزایای این فرآیند، بهبود عملکرد شبکه است. ایجاد نوآوری: قطعا می توان از hard fork به منظور آزمایش فناوری های نو، ایده های جدید و … استفاده کرد
که در نهایت منجر به خلق نوآوری در فضای ارز دیجیتال خواهد شد. توانمندسازی جامعه: hard fork به عنوان راهی برای توانمندسازی کاربران و جامعه یک ارز دیجیتال
در میسر ارتقا و پیشرفت شبکه محسوب می شود. خلق رمز ارزهای جدید: بدیهی است که هاردفورک باعث ایجاد یک رمز ارز جدید می شود و این موضوع می تواند
گزینه های بیشتری برای سرمایه گذاری و تنوع بخشیدن به سبد دارایی را در اختیار کاربران قرا دهد.
معایب:
ایجاد شکاف در جامعه: اگر بخواهیم در خصوص رخدادی مانند hard fork صحبت کنیم و نیمه خالی لیوان را ببینیم
باید بگوییم که این فرآیند باعث ایجاد شکاف میان جامعه می شود.
زیرا برخی از کاربران موافق و برخی دیگر مخالف اجرای آن هستند. بی ثباتی در شبکه: هنگامی که نسخه های جدید و قدیمی یک شبکه با یکدیگر سازگاری نداشته باشند
این احتمال وجود دارد که در پروسه تایید تراکنش ها و اعتبارسنجی آن ها مشکلاتی ایجاد شود. کاهش اطمینان در بازار: از آنجایی که در برخی از مواقع پیامدهای هارد فورک مشخص نیست
باعث می شود که میزان اطمینان در بازار کاهش یابد و تاثیر منفی بر قیمت رمز ارز به جای بگذارد. خطرات امنیتی: اگر شبکه جدید به طور کامل آزمایش نشده باشد ممکن است آسیب های زیادی ایجاد کند و باعث بروز خطرات امنیتی شود. سردرگمی کاربران: کسانی که به تازگی وارد دنیای ارز دیجیتال شده اند بعد از مواجهه با انواع هارد فورک سردرگم می شوند و ممکن است نتوانند مفاهیم آن را درک کنند. هاردفورک چیست؟
انواع هارد فورک
هارد فورک برنامهریزی شده
این hard fork با یک برنامه مشخص اجرا و پیگیری می شود و مهم ترین هدف آن بهبود عملکرد بلاکچین است. معمولا توسعه دهندگانی که قصد اجرای این فرآیند را دارند آن را از قبل اطلاع رسانی می کنند و به کاربران اجازه می دهند تا خود را برای تغییرات آینده آماده کنند.
هارد فورک بحث برانگیز
هنگامی که بر سر مسیر و جهت یک پروژه، اختلاف نظر زیادی وجود دارد شاهد ایجاد این هاردفورک خواهیم بود. زیرا برخی از توسعه دهندگان یا کاربران، فورکی را راه اندازی می کنند که از پروتکل های متفاوتی پیگیری می کند و این موضوع باعث ایجاد شکاف عمیقی در جامعه می شود.
هارد فورک اضطراری
این نوع از hard fork زمانی رخ می دهد که توسعه دهندگان قصد دارند اقدام به رفع یک نقص یا ایراد به شکل فوری کنند. این فرآیند می تواند بدون اطلاع قبلی و به شکل خودکار رخ دهد. معمولا این نوع از hard fork به ندرت اتفاق می افتد.
بدون شک هارد فورک یک ابزار قدرتمند به منظور پیاده سازی ویژگی ها و بهبودهای جدید در شبکه است. با این حال نمی توان انتظار داشت که همه کاربران با این تغییرات موافق باشند و همیشه اختلاف نظرهای بسیاری در این زمینه وجود خواهد داشت. توصیه می کنیم کاربران و سرمایه گذاران، قبل از خرید رمز ارزها و فورک های جدید، به خوبی تحقیقات خود را انجام دهند و نتایج احتمالی را مورد بررسی قرار دهند.